Personeelstekorten in de zorg? Geen probleem!

Deze tijd staat in het teken van grote personeelstekorten. In paniek, uit gewoonte en zonder zicht op een alternatief, vraagt iedereen om meer personeel en minder werkdruk.

Het probleem lijkt daardoor: 'te weinig capaciteit' en de oplossing dus ‘meer capaciteit’. Dit vraagt om meer geld, dat er niet is.

Ook de bestuurders in de zorg weten niet zo goed wat ze anders kunnen doen. Recent nog beweerde Ad Melkert, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, dat hun (financiële) problemen alleen oplosbaar zijn, als de overheid meer geld geeft, want ‘er wordt heel hard gewerkt en de efficiëntie is al heel hoog’.

‘Anders dan wat Ad Melkert beweert, is efficiëntie voor mij de manier om minder hard te moeten werken.'

Hard werken en steeds meer geld toevoegen zijn symptoombestrijding, want het verandert het systeem niet, het put het slechts uit.

Maar hoe gaan we dit dan wel oplossen? Er staan circa 60.000 vacatures open. We hebben toch echt meer mensen nodig!

Laten we daarvoor een stap terug doen.

Als je een probleem wilt oplossen, begint dat met een goede definitie van het probleem.

Dus wat is hier het probleem? Personeelstekort? Volgens mij niet. Personeelstekort is een oplossing vermomd als probleem! De enige manier om het ‘op te lossen’ is ‘meer mensen’.

Dus wat is dan echt ons probleem?

Wat als je zou zeggen: ‘We zetten de capaciteit(en) van mensen niet juist in.’ De vraag die dit oproept is dan: ‘waar gaat onze capaciteit dan nu naartoe?’. Onderzoeken, analyses en mijn persoonlijke ervaringen op de werkvloer tonen aan dat er veel menselijk capaciteit verloren gaat aan:

1. Ineffectieve of overbodige zorg. Een arts schatte het voor zijn ziekenhuis bij Op1 op ca 25%(!). Denk hierbij ook aan alle fouten en misdiagnoses.

2. Inefficiënte processen: zorgverleners besteden slechts ca 30% van hun dag aan de benodigde patiëntenzorg. De overige tijd gaat op aan administratie, coördinatie, lopen, zoeken, wachten, controleren, enzovoort (zie voorbeeld in figuur 1).

Figuur 1 - Resultaten tijdstudie artsen

3. Toenemende overhead. Een steeds groter aandeel van de mensen (ca 40%) werkt aan de zorg in plaats van erin, wat – anders dan je zou denken – leidt tot meer inefficiëntie, door extra regels, registratie en administratie voor zorgverleners.

4. (Of eigenlijk 1.) Het hoge verloop onder zorgprofessionals. Van de nieuwkomers vertrekt bijvoorbeeld veertig procent binnen twee jaar.

Er is dus nog veel ‘verborgen’ verbeterpotentieel. Maar, hoe kunnen we dit oogsten?

De meest effectieve en onderschatte aanpak is het betrekken van de zorgprofessionals bij het oplossen van de problemen en het verbeteren van de processen. Dit heeft meerdere positieve effecten:
• Zij kennen de problemen, de oorzaken en dus ook de oplossingen die beste werken.
• Hun betrokkenheid en werkplezier zullen toenemen, dit leidt tot hogere productiviteit en - nog belangrijker – een lager verloop.
• Ze ontwikkelen zich. Ze leren over hun processen, hun collega’s en hoe ze zelf problemen kunnen oplossen

Zullen we aan de slag gaan?

PS dat kan niet met huidige manier van denken!!

Arnout Orelio helpt artsen, verpleegkundigen, en hun leiders meer tijd te maken, voor betere zorg; Boeken-serie ‘Mensen Beter Maken’; Lezingen; 1:1 mentoring op de werkplek; Lean Denker; ArnoutOrelio.nl