Eerlijk vaccineren is van levensbelang

Afgelopen september ben ik - samen met 28 anderen verdeeld over de Europese landen - gestart met het European Programme for Intervention Epidemiology Training (EPIET) dat wordt georganiseerd vanuit het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Dit programma is in 1995 opgericht en bedoeld om een netwerk van goed getrainde veld epidemiologen te creëren.

Als EPIET-er word je onder andere getraind in het doen van uitbraakonderzoek, het beheersen van infectieziekten en hun surveillance. Het belang van een internationale visie hierbij wordt ook benadrukt, want - zoals men nu vast wel weet - houdt een pathogeen zoals een virus zich niet zo aan landgrenzen.

In het kader van dit netwerken woonde ik een maand geleden het online European Scientific Conference on Applied Infectious Disease Epidemiology (ESCAIDE 2021) bij.

Een van de meest intrigerende sessies ging over “The inequality pandemic” oftewel de ongelijkheid pandemie. De COVID-19 pandemie toont, - of misschien beter gezegd - legt bloot, ongekende ongelijkheden in gezondheid en toegang tot gezondheidszorg. Zo hebben mannen of ouderen een grotere kans op COVID-19, maar ook waar je woont of welke etniciteit je hebt maakt uit. Daarnaast hebben veel mensen in veel landen nog steeds geen toegang tot COVID-19 vaccinaties ondanks internationale pogingen dit anders te organiseren.

Zo werd COVAX door de Wereldgezondheidsorganisatie opgericht onder andere om de COVID-19 vaccinaties eerlijk te verdelen over alle landen. Aanvankelijk stond elk land hier positief tegenover maar veel Westerse landen hebben zich hieruit terug getrokken en zijn voor zichzelf vaccinaties gaan inslaan.

Ik verwonder me erover hoe, als puntje bij paaltje komt, toch elk Westers land enkel voor zichzelf lijkt te kiezen. Het zou ondertussen toch duidelijk moeten zijn dat in dit antropoceen tijdperk we allemaal afhankelijk zijn van elkaar.
Een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad in eigen land is belangrijk. Het zou echter verstandig zijn om, in plaats van alle energie te steken in het dwingen van de laatste mensen tot het nemen van COVID-19 vaccinaties of het boosteren van gevaccineerden, een deel van deze energie te steken in het bevorderen van de vaccinatiegraad in andere landen waar de toegang tot gezondheidszorg een stuk slechter is.

Eerlijke verdeling van vaccinaties is van levensbelang en uiteindelijk is ook het Westen alleen veilig als iedereen veilig is. Alleen met internationale aanpak verslaan we het virus.

Katja van Ewijk - Arts maatschappij en gezondheid, infectieziektebestrijding en in opleiding bij Netherlands School of Public & Occupational Health