De reden waarom het implementeren van persoonsgericht werken moeilijk is
Persoonsgericht werken staat bij iedere manager in de ouderenzorg hoog op de agenda. Het kwaliteitskader Verpleeghuiszorg ligt op het bureau en prachtige plannen van aanpak om de zorg continu te verbeteren, liggen klaar. Yes, we hebben er zin in.
Knuppel in het hoenderhok
Ik gooi meteen de knuppel in het hoenderhok, dan hebben we dat ook meteen gehad.
Eerlijk is eerlijk, collega manager, het valt niet mee he? Allememaggies…. Zullen we even hardop zeggen dat het lastig is om persoonsgericht zorgen in praktijk te brengen?
We doen echt een heleboel dingen goed op een heleboel plekken in onze verpleeghuizen in dit land. Er kunnen ook dingen beter, nog steeds. Wat ik zie is dat persoonsgericht werken met de mond wordt beleden. Echter in de praktijk blijkt dat de meerderheid van de medewerkers zich vast houden aan taakgericht werken en het halfelf-regime (= dat je lekker om 10:30 klaar bent met “de zorg” en koffie kunt gaan drinken).
Wat is persoonsgerichte zorg?
De kern van persoonsgerichte zorg is dat je als zorgverlener iemand niet alleen als patiënt/cliënt, maar als mens benadert. Bij de behandeling/verzorging staat niet de ziekte centraal, maar de manier waarop de patiënt/cliënt in het leven staat en zelf met de aandoening omgaat. (vilans.nl)
Dus wat betekent dat in de praktijk van het verpleeghuis? Dat als meneer Jansen niet uit bed wil tussen 8:00 en 10:00 ‘s morgens, want hij slaapt vandaag liever uit, dat je hem laat. We gaan niet omdat we sinds mensenheugenis vooral ‘s morgens wassen, meneer tegen zijn zin uit bed overtuigen. Dat betekent ook dat je niet laat merken dat het jou niet zo uitkomt dat meneer uitgerekend vandaag wil uitslapen.
Wanneer je een willekeurige medewerker op de man af vraagt: wat maakt dat je in de zorg werkt? Dan is het antwoord steevast: “ik wil graag met mensen werken en ik vind het fijn dat ik iets kan betekenen. Ik ben hier voor de mensen, niet voor mijzelf. Ik houd altijd rekening met de bewoner en wat hij wil.”
Is dat echt zo?
Barrière
De grootste barrière die je als manager moet overwinnen, is de verandering in de mentaliteit over HOE je je gedraagt als professional als het over persoonsgerichte zorg gaat. Want als er één overheersende overtuiging is bij de medewerkers, dan is het wel dat je pas echt lekker en goed gewerkt hebt wanneer alle bewoners van jouw toko om 10:30 gewassen, geschoren en gegeten aan tafel zitten in de huiskamer, het zogenaamde halfelf-regime. En dat dat persoonsgericht is. En dat is het niet.
Ondanks een groot aanbod van cursussen, enthousiaste managers en alle innovaties te over, houden we vast aan het halfelf-regime. Dat doen we trouwens vooral zelf, want het is vertrouwd en veilig. Helemaal als er krapte is in de personeelsbezetting klampen wij ons hieraan vast. Er zijn trouwens ook genoeg voorbeelden waar het wel normaal is om echt persoonsgericht te werken, maar er zijn nog meer plekken waar we nog een hoop te winnen hebben op dit gebied.
Geef zorg zoals de persoon heeft geleefdLieve collega, waarom houden we dit in stand? Waarom zitten we onszelf in de weg? Kun jij meebewegen met de behoeftes van jouw bewoners, ook al druist het in tegen alles wat je geleerd hebt?
Supermanager, hoe houd je het vol? Durf jij keuzes te maken samen met je team? Durf jij te tornen aan het halfelf-regime? Kun jij je team voorgaan in de verandering? Ervaar je voldoende steun vanuit de organisatie en is dit een gezamenlijke quest? Ik hoop het zo voor je.
Met lef kunnen we onze werkwijzen en vastgeroeste overtuigingen loslaten om de mensen die aan onze zorgen zijn toevertrouwd, echt te leren kennen. Daardoor kunnen wij hen de zorg geven zoals zij hebben geleefd. Ik nodig je uit om te kijken naar mogelijkheden en je niet te laten beperken door benauwende regels, want er is meer ruimte dan je denkt. Echt.
Dan gaat het vanzelf, dat persoonsgericht werken. Je zult zien, dat je dan ook gewoon om half elf aan de koffie kan en dat je toko nog steeds lekker draait. Sterker nog, lekkerder.
Sara Woudenberg, interim manager
