Wat leert de natuur je over reorganisatiestress

Help mijn baan verdwijnt!
Evert komt onrustig en druk binnen. Hij zit vol verhalen over de aanstaande reorganisatie, waarbij zijn afdeling en zijn functie verdwijnen. Hij wist dat er bezuinigd moet worden, maar ja, als het om je eigen team gaat, voelt het toch anders. Evert is leidinggevende en heeft met zijn medewerkers het nieuws drie weken geleden gehoord. Het zat er al een tijdje aan te komen, maar toch.
De sfeer op de afdeling is beneden peil, er wordt gemopperd en weinig gewerkt. Hoe moet hij daar nu leiding aan geven? Hij slaapt al een tijdje slecht en loopt gespannen rond, terwijl zijn personeel vraagt hoe het nu met hen verder moet. Twee mensen hebben zich ziek gemeld. Geen fijne situatie. Hij weet het echt niet meer.

Een andere wereld
Na een tijdje geluisterd te hebben, vraag ik hem mee naar buiten te gaan. De vorst maakt dat het bos er wit en stil uitziet. Een mooi gezicht, nu de zon er langzaam doorkomt. Ik vraag hem even stil te zijn en te kijken en luisteren wat hem opvalt. Evert geeft aan dat dat niet werkt, zijn hoofd is vol, hij wil oplossingen en praten. Ik vraag hem het nogmaals te proberen. Maar nu met de uitleg dat hij zijn hoofd ook bezig kan houden met bewust kijken, wat zie ik nu, wat hoor ik, wat ruik ik, door zijn zintuigen te gebruiken. Hiermee kun je de gedachtestroom even stil zetten, en dat geeft rust. Evert probeert dit een paar keer en merkt dat het in zijn hoofd kalmer wordt. Hij gaat langzamer lopen, al heeft hij dat eerst zelf niet door. Hij merkt steeds meer dingen op: de spanning in zijn schouders, ziet een roodborstje vliegen. Door die ontspanning, komen er nieuwe positievere gedachten en voelt hij zich beter.

Constante verandering
Al lopend zijn we op een heideveld gekomen, waar een aantal jonge dennen opschiet. Ik vertel hem dat er in de natuur altijd verandering gaande is. Zonder ingrijpen wordt dit straks een jong bos, met dennen en berken. Wij mensen willen graag dat zaken altijd hetzelfde blijven, maar zo werkt het niet in de natuur. De seizoenen komen en gaan. Planten groeien en gaan dood, net als bedrijven. Planten produceren zaden om weer in de lente te ontkiemen. En zo zijn er ook ‘zaden’ van zijn werk binnen de organisatie. Kennis en vaardigheden die zijn opgedaan, relaties die zijn opgebouwd. Wat kan hij daar straks mee? Zo had Evert er nog niet eerder naar gekeken.

Negatieve gedachten
Uit onderzoek van Amerikaanse psycholoog Timothy Brown blijkt dat we zo’n 40.000 gedachten per dag hebben. 70% daarvan is vaak negatief of alarmerend. Dat betekent dat je zo’n 28.000 negatieve gedachten hebt, zaken waar je bang voor bent, waar je je zorgen om maakt. Vaak is er een probleem(pje) dat je niet direct kunt oplossen, of waar je geen controle over hebt. Net als Evert nu een reële zorg heeft.
Evert focust vooral op wat hij niet wil, krijgt zijn hoofd niet leeg, en is het overzicht kwijt. Hij wil controle voor zichzelf en zijn team, en dat lukt juist niet. Hij kan niet meer adequaat presteren onder de huidige druk. Zijn creatieve denkvermogen is verlamd. Het is een chaos in zijn hoofd. Zijn spieren zijn gespannen, hij heeft slaapt slecht en heeft vaak hoofdpijn. Ook klachten die hij van zijn medewerkers hoort. Dit piekeren helpt niemand.

Buiten zijn
Buiten wandelen en bewust je zintuigen gebruiken is een oefening die goed werkt tegen piekeren: het geeft je gedachtewereld een heel andere lading. Denken leidt namelijk gemakkelijk tot piekeren als er verder geen andere activiteit is. Lichamelijke inspanning maakt de geest helder. Dat klinkt mooi, maar de zorgen van Evert en zijn team zijn echt, hun baan verdwijnt. Dat is waar.

Daarom is er tijd nodig om te rouwen en afscheid te nemen van wat ze hadden als team. Stilstaan bij wat ze kwijt zijn, maar het is ook belangrijk te kijken welke zaden ze naar een nieuwe toekomst kunnen meenemen. Ik adviseer hem om daarmee te beginnen met het team. En om dat eens wandelend te doen met hen. Daarnaast geef ik hem de tip om zelf ook vaker deze oefening thuis of op het werk te doen, om in een andere denkmodus te komen, rust te vinden en te stoppen met piekeren.

Zorgen wegtoveren?
Door bovenstaande tips toe te passen, kun je jouw zorgen niet wegtoveren, maar je kunt wel veel negatieve emoties verminderen. Daardoor kun je creatief zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Want, als er een probleem is, dan is er altijd een oplossing. Ontslag kan nieuwe kansen en mogelijkheden opleveren. Een uitstekende tijd om eens te gaan nadenken wat je nu echt wil in je werk en privé balans.

En hoe ging het met Evert verder. Hij voelt zich positiever en kan de situatie beter aan. Hij neemt regelmatig een “wandel-rustmoment” als hij merkt dat het piekeren weer toeslaat. Hij is met zijn team in gesprek gegaan en heeft al een aantal mensen kunnen motiveren na te denken over hun toekomst. Makkelijk is dat niet. Ook het rouwproces is soms zwaar, maar hij heeft nu wel het gevoel dat ze er op een positievere manier doorheen zullen komen. Er ontstaat een toekomst.

Creatief denken 
Stoppen met piekeren helpt je om creatief te denken in nieuwe kansen. Je merkt dat je weer helder denkt, keuzes maakt en stressvolle situaties prima de baas kunt. En dat is waar het om gaat.

Want er valt nog zoveel te genieten in het leven en in de natuur.

Lia van Loo begeleidt groepen en teams Zij heeft zich verdiept in hoe leiderschap werkt. Uit ervaring weet zij hoe lastig reorganisaties, ziekteverzuim en niet-functionerende team zijn. Maar ook hoe geweldig het is als je samen een project of verandering tot een succes maakt. Wanneer je trots op elkaars prestaties bent en samen groeit. Mensen centraal stellen en van daaruit samen resultaten halen is haar doel.